نخستین علامت فرضی حاملگی قطع قاعدگی به مدت یک هفته است. سایر علائم فرضی عبارتند از احتقان و حساس شدن پستان ها، تغییر شکل و اندازه پستان، تهوع با یا بدون استفراغ (بیماری صبحگاهی)، تکرر ادرار و خستگی. 10 تا 15 روز پس از لقاح توسط آزمایش گنادوتروپین جفتی انسان (hCG) که از جفت ترشح می شود می توان حاملگی را تشخیص داد. تشخیص قطعی مستلزم دو برابر شدن میزان hCG و شنیدن صدای قلب جنین است. به کمک اسکن سونوگرافی از طریق مهبل یا واژن 4 هفته پس از لقاح می توان رحم حامله را شناسایی کرده و ساک حاملگی را مشاهده کرد.
حاملگی اغلب به سه دوره سه ماهه تقسیم می شود که از نخستین روز آخرین قاعدگی شروع شده و تا زمان تولد نوزاد خاتمه می یابد. در سه ماهه نخست زن باردار باید با تغییرات بدنی خود نظیر خستگی، تهوع و استفراغ، حساسیت پستان ها و بی ثباتی خلق انطباق حاصل کند. سه ماهه دوم اغلب بیش از سایر مراحل بارداری برای زن باردار ارضا کننده است. بازگشت انرژی و پایان یافتن تهوع و استفراغ به زن امکان می دهد احساس بهتری پیدا کند و هیجان باردار بودن را تجربه کند. سه ماهه سوم در بسیاری از زنان با ناراحتی جسمی همراه است. همه دستگاه های بدن (قلبی – عروقی، کلیه، تنفس، گوارش و غدد درون ریز) دستخوش تغییرات عمیقی می شوند که ممکن است سبب بروز سوفل قلبی، افزایش وزن، تنگی نفس کوششی و سوزش سر دل (پیروزیس) شوند. در برخی موارد لازم است به زن باردار اطمینان داد که مدت کوتاهی پس از زایمان (عموماً ظرف 4 تا 6 هفته) به حالت عادی باز می گردند.
در حیطه پزشکی، زنان در دوران بارداری با ابزارهای زیادی ممکن است مواجه شوند. گروهی از این ابزارها به منظور پیشگیری از بارداری و گروهی نیز برای تشخیص بارداری به کار برده می شوند. در ادامه با این دو دسته از تجهیزات پزشکی در حوزه بارداری آشنا می شویم.
دو نوع تست بارداری وجود دارد: استفاده از نمونه ادرار و دیگری نمونه خون. هر دو آزمون وجود هورمونی به نام گونادوتروپین جفت انسانی HGC را شناسایی می کنند. این هورمون مدت زمان کوتاهی پس از اتصال جنین به جدار رحم تولید می گردد، و پس از چند روز اول بارداری به سرعت در بدن مادر تکثیر می شود. این تغییر سریع هورمونها از علائم حاملگی است.
تست ادرار را می توان به دو روش متفاوت در خانه یا یک مرکز درمانی انجام داد، که در هر دو حالت مقداری از اردار توسط یک قطره چکان برای آزمایش استفاده می شود. این آزمون ها از نظر مدت زمان حصول نتیجه متفاوت است. در تست های بارداری شما به دنبال تغییر رنگ، یک خط، و یا یک نشانه خاص هستید. این در حالی است که تست های تشخیص بارداری دیجیتال این فرآیندها را ساده تر نموده است.
بیبی چک یک تست حاملگی خانگی است که جهت تشخیص وجود هورمون بارداری B-HCG در ادرار استفاده میشود. این محصولات میزان هورمون بارداری در ادرار شما را شناسایی کرده و آن را با ایجاد خط قرمز به شما نشان میدهند. میزان حساسیت بیبی چک بر اساس حداقل میزان غلظت (hCG برحسب میلی واحد در یک میلیلیتر از ادرار) که تست قادر به تشخیص دادن آن است تعیین میشود.
بیبی چک مثبت یعنی، علاوه بر خط C، خط T نیز مشخص شود. نیاز نیست همرنگ باشند.
حتی اگر خط دوم کمرنگ باشد بی بی چک مثبت در نظر گرفته میشود. کمرنگ بودن خط دوم به خاطر کم بودن میزان هورمون است.
بیبی چک منفی یعنی فقط یک خط و آنهم خط C نمایان شود.
اگر اصلاً هیچ خطی آشکار نگردد یا فقط یک خط T نمایان شود، بی بی چک بیاعتبار است و باید از بی بی چک دیگری استفاده کنید.
برای به دست آوردن بهترین نتیجه باید از اولین ادرار در صبح استفاده شود، زیرا ادرار در آن زمان بیشترین غلظت را دارد.
ابتدا تاریخ انقضای محصول را نگاه کنید. اگر محصول را در محل مرطوب یا گرم مانند حمام نگهداری کرده باشید، ممکن است فاسد شده و دیگر امکان استفاده از آن وجود نداشته باشد.
در اکثر این تستها باید نمونه ادرار خود را در یک ظرف بریزید و سپس نوار کاغذی مخصوص را در آن فروکنید.
ممکن است در برخی دیگر با استفاده از قطره چکانی که در کنار محصول داده شده، چند قطره از آن را در سوراخی که روی دستگاه تعبیه شده است، بریزید.
همچنین نحوه نمایش نتیجه نیز در این تستها متفاوت است.
برخی از آنها نوارهای باریک صورتی یا آبی رنگ را روی کاغذ تست نمایش میدهند، اما برخی دیگر ممکن است علامت مثبت یا منفی را روی یک پنجره نمایش دهند.
در اکثر این تستها، یک نشانگر کنترل وجود دارد که نشان میدهد آیا نتیجه تست معتبر است یا نه.
اگر این نشانگر تغییر رنگ ندهد، بیانگر آن است که نتیجه تست معتبر نیست. بعد از ده دقیقه، تفسیر بی بی چک اعتبار ندارد.
اغلب پزشکان توصیه می کنند که تا اولین روز زمانی که عادت ماهانه شما می باشد، صبر کنید، که معمولاً تا دو هفته پس از لقاح می باشد. با این حال برخی از آزمون ها نسبت به دیگر آزمون ها حساس تر بوده و می توان آن ها را زودتر انجام داد.
اگر آزمون ادرار یا تست بارداری خانگی به درستی صورت پذیرد، دقت آن در حدود 97% است. تست های بارداری خانگی به دلایلی، از جمله هزینه پائین، انجام در خانه، ارائه نتیجه بسیار سریع و مهم تر از همه سهولت در استفاده، بسیار بیشتر سایر تست ها مورد استفاده قرار می گیرند.
در صورت منفی بودن نتیجه در این آزمون بایستی تا بروز بعضی از نشانه ها، مانند از دست دادن عادت ماهیانه، تهوع، حساسیت در پستان یا خستگی، منتظر ماند. در غیر این صورت شخص می تواند یک هفته منتظر بماند و به دکتر مراجعه کند، یا مجدداً این آزمایش را انجام دهد و یا این که آزمایش خون انجام دهد.
ابزارهای پیشگیری مانع از رسیدن اسپرم به تخمک می شود. ممکن است این ابزار حاوی موادی باشد که اسپرم را از بین می برد. در ادامه با برخی از روش های متداول آشنا می شویم:
دیافراگم و کلاهک رحم روشهایی برای جلوگیری از بارداری است که در داخل واژن قرار داده میشود و دهانه رحم را پوشش میدهند و از طریق توقف ورود اسپرم به رحم عمل میکند.
کاندوم زنانه یک پوشش پلاستیکی نرم است که خطوط واژن و منطقه بیرونی آن را میپوشاند و عملکرد آن از طریق توقف ورود اسپرم به واژن است.
کاندومهای مردانه روشی مطمئن و مؤثر در جلوگیری از بارداری و انتقال بیماریهای آمیزشی است. این روش بهخصوص وقتی مؤثر است که همزمان با استفاده از اسپرمکشها استفاده شود.
یکی دیگر از روشهای ضدبارداری کاشتنی، کپسولهای کوچکی هستند که زیر پوست بازو قرار میگیرند. این شکل از کپسولهای کاشتنی میتوانند تا سه سال مانع از بارداری فرد شود.
IUD یا دستگاه داخل رحمی، روشی بسیار مؤثر برای کنترل باروری است. این دستگاه T شکل را پزشک یا متخصص داخل رحم قرار میدهد.
حلقهٔ واژینال، یک حلقه پلاستیکی منعطف است که به مدت ۳ هفته از ۴ هفتهٔ چرخهٔ تخمکگذاری در بدن زن باقی میماند. این حلقه استروژن و پروژسترون را در واژن آزاد میکند و از این طریق اثر پیشگیری از بارداری دارد.
این نوع از تزریق هر سه ماه یک بار انجام میشود، دپوپرورا نام تجاری این نوع تزریق هورمون پروژسترون است که برای جلوگیری از بارداری استفاده میشود.
برچسبهای هورمونی میتوانند از طریق پوست، برخی هورمونها را به بدن منتقل کنند و از این طریق مانع از به وجود آمدن جنین شوند. برچسبها وقتی بهدرستی استفاده شود، کمتر از ۱ درصد به بارداری ناخواسته میانجامد.
قرصهای جلوگیری از بارداری ترکیبی از هورمونهای استروژن و پروژسترون یا فقط پروژسترون تشکیل شدهاند. قرصهای ضدبارداری، روش مؤثری برای جلوگیری از بارداری به حساب میآیند، اگرچه مانند همه روشهای دیگر باید بهدرستی از آنها استفاده شود.
بهترین روش برای جلوگیری از بارداری روشی است که هم سلامتی و هم آسایش شما را در پی داشته باشد. فراموش نکنید که این انتخاب یک انتخاب شخصی است و موارد موفق دیگران لزوماً برای شما نیز موفقیت آمیز نیست.
در ادامه با یکی از پرکاربردترین ابزارهای جلوگیری از بارداری، به نام آی یو دی آشنا می شویم.
IUD یا coil یک وسیله کوچک، انعطاف پذیر و T شکل است که توسط پزشک زنان در رحم قرار می گیرد. دو نوع از آن وجود دارد:
IUD مسی از خود مس آزاد می کند که اسپرم را از بین می برد و تا ۱۰ سال موثر است.
IUD هورمونی حاوی پروژستین است که با ضخیم ساختن مخاط دهانه رحم و نازک کردن دیواره رحم مانع از رسیدن اسپرم به تخمک و بارور کردن آن می شود.
این وسیله تا زمانی که فرد نخواهد باردار شود در رحم باقی می ماند.
بسته به نوع ابزار، مدت زمان کاربرد آن از ۳، ۵ تا ۱۰ سال متغیر است و بیشتر از ۹۹ درصد موثر واقع می شود.