چست لید چگونه به مانیتور قلب بیمار کمک می کند؟

مانیتور علائم حیاتی بیمار در مراکز درمانی

مانیتور بیمار، دانسته های مربوط به  نشانه های حیاتی بیمار را یک جا جمع کرده، آن ها را بر روی صفحه نمایش نشان می دهد و در شرایط نامطلوب بیمار، اخطارهای لازم را به گروه پزشکی می دهد.‏ مانیتور بیمار، پارامترهای بسیاری را از بیمار با استفاده از روش های مختلف ثبت می‌کند. این پارامترها شامل ‏ECG، ‏IBP، ‏NIBP، دمای بدن، ‏SpO2‎، برون ده قلبی، نرخ ضربان قلبی، نرخ تنفس، میزان گازهای تنفسی، ‏EEG‏ و میزان گازهای خونی هستند.

یک مانیتور پارامترهای مختلف مرتبط با بیمار را به روش های مختلف جمع آوری می کند. ورودی ها پس از تقویت و پردازش، بسته به نوع اطلاعات قابل نمایش، به صورت یک شکل موج و یا مقادیر عددی نمایش داده می شود. محدوده آلارم دستگاه بر روی مقادیر مشخص مربوط به هر پارامتر تنظیم می‌شود تا در شرایط نامناسب بیمار، به تیم پزشکی هشدار داده شود. ‏

کاربرد دستگاه مانیتورینگ علائم حیاتی

دستگاه مانیتور علائم حیاتی، سیستمی است که علائم حیاتی بیمار را به طور مستمر نمایش می دهد. در واقع این دستگاه تمامی اطلاعات مربوط به علائم حیاتی یک بیمار را جمع‌ آوری کرده و آن را بر روی صفحه نمایش نشان می دهد. در شرایطی که بیمار وارد وضعیت نامطلوب شود، هشدارهای لازم را به تیم پزشکی داده شده و اقدامات لازم انجام می گیرد. مانیتور بیمار، پارامترهای بسیاری را از بیمار با استفاده از روش‌های مختلف ثبت می‌کند که انتقال این پارامترها از طریق چست لید امکان‌پذیر شده است.

چست لید چیست؟

چست لید (chest lead) که نام دیگر آن نیز چست الکترود است، از لوازم جانبی سیستم مانیتورینگ قلب و علائم حیاتی می باشد. این ابزار پزشکی در بیوفیدبک نیز مورد استفاده قرار می گیرد. معمولاً در بیمارانی که در بیمارستان بستری هستند - کودک یا بزرگسال - و نیاز به گرفتن نوار قلب دارند، تا پزشک عملکرد قلب آن ها را مورد بررسی قرار دهد، از چست لید استفاده می شود.

در بخش مراقبت‌های ویژه، دستگاه مانیتورینگ علائم حیاتی، برای آگاهی از وضعیت بیمار متصل می‌شود. برای این که این دستگاه به بیمار متصل شود، باید سیستم دستگاه مانیتور قلب را به قفسه سینه بیمار وصل کرد، که برای این منظور از چست لید کمک گرفته می‌ شود.

این الکترودها، نحوه تپش قلب و ضربان قلب را به دستگاه مانیتور قلب، بدون کوچکترین نویزی انتقال می دهند. چست لید یکبار مصرف است که در پزشکی، بدون این قطعه یکبار مصرف، امکان بررسی شرایط قلبی بیمار ممکن نیست.

آشنایی با نحوه عملکرد چست لید

از چست لید در تست های ورزشی، بررسی شرایط قلبی، برای بررسی کارایی عضله قلبی، در اتاق عمل، بعد از عمل جراحی، سی سی یو ‌(ccu)، آی سی یو (icu)، هولتر، اورژانس، مانیتورینگ کوتاه و بلند مدت، بخش های ویژه و ... استفاده می شود.

نحوه کارکرد چست لید این گونه است که روی قفسه سینه بیمار چسبانده می‌شود و سیگنال قلب را به کمک دکمه فلزی خود که با روکش نقره پوشانده شده است، دریافت کرده و از طریق سیم رابط به مانیتور انتقال می‌دهد و به این ترتیب سیگنال قلب برای پزشک قابل مشاهده می‌شود.

ژلی که با این وسیله پزشکی مورد استفاده قرار می‌گیرد، ممکن است مایع و یا جامد باشد که هر کدام در مکان و وقت خاصی مورد استفاده قرار می‌گیرد از نمونه این ژل ها می‌توان به پلی ژل و ژل هپسان اشاره کرد. بعد از استفاده از این چسب ها و جدا کردن چست لید از بدن دیگر نمی توان از آن ها استفاده کرد و همان طور که گفتیم این چسب‌ها یکبار مصرف هستند.

ساختار و جنس چست لید را بشناسیم

کیفیت و چسبندگی چست لید دارای اهمیت فوق‌العاده‌ای است بنابراین بهتر است از چست لیدهای با کیفیت بالا که توسط برندهای مطرح ساخته می‌شوند استفاده کنید تا سیگنالی بدون پارازیت داشته باشید.

جنس چست لید ممکن است کاغذ، فومو یا پلاستیک باشند که در برابر جریان الکتریکی مقاومت بسیار کمی دارند و سیگنال را بدون پارازیت برای مشاهده به مانیتور انتقال می‌دهند. بهترین مزیتی که این چست ها به خود اختصاص داده‌اند، ضد حساسیت بودن آن ها است این که در مدت زمان طولانی می‌تواند روی پوست باقی بمانند. چون در ساخت چست لیدها از لاتکس و pvc  استفاده نمی‌شود و به صورت ضد حساسیت هستند.

مزایای چست لید

چست لید دارای کیفیت بسیار خوبی بوده و چسبندگی قابل قبول و طول عمر بالایی دارد، به طوری که با گذشت زمان چسبندگی آن ها افزایش می یابد. بنابراین نه تنها در کوتاه مدت، بلکه در مانیتورینگ بلند مدت چسبندگی خوب و نتایجی بدون نویز خواهند داشت.

ژل نیمه مایع با کیفیت بالا، سنسور باکیفیت و فوم ضخیم آن مقاوت الکتریکی کمی دارد که باعث بهبود عملکرد چست الکترود و کاهش چشمگیر نویز می شود.

چست لید به خاطر نوع چسب و ژل استفاده شده در این محصول و عدم استفاده از لاتکس و پی وی سی، اثری بر روی پوست باقی نگذاشته و میزان تحریک پوست را به حداقل می رساند.

یکی از مزایای مهم چست لید قابلیت جابجایی الکترود بعد از چسباندن است. می توان از یک الکترود در چند نقطه از بدن بیمار استفاده کرد.

استفاده صحیح از چست لید با برند معتبر، عفونت هم سطح با پوست را از بین می برد، در حالی که بکار بردن چست الکترودهای بی کیفیت ممکن است مکش باکتری ها و قارچ های پرورش یافته را در بر داشته باشد.

بر خلاف الکترودهای مکش، چست لید با کیفیت به سرعت روی کارت دستی و برای همه بیماران اعمال می شود. ژل مایع پس از انجام نوار قلب نیاز به تمیز کردن نداره.

نحوه اتصال چست لید

امواج الکتریکی به دلیل رسانا بودن می توانند به تمامی بافت ها از جمله سطح پوست منتقل شوند. با به کارگیری الکترودهایی بر روی سطح پوست می توان فعالیت های الکتریکی قلب را ثبت نمود. به این منظور از ۴ الکترود در اندام و ۶ الکترود در قدام قفسه سینه استفاده می گردد.

در دستگاه الکتروکاردیوگرام الکترودهای اندامی به رنگ های قرمز، زرد، سبز و مشکی هستند. این ۴ الکترود به دست راست، دست چپ، پای چپ و پای راست متصل می شوند. الکترود پای راست پتانسیلی را ثبت نمی کند. با استفاده از این ۱۰ الکترود ۱۲ چست لید استاندارد در نوار قلب ثبت می شود. با کمک این لیدها می توان از ۱۲ سمت مختلف به قلب نگاه کرد و از فعالیت الکتریکی قلب تصویربرداری نمود. در نوار قلب اگر موج پتانسیل عمل به قطب مثبت هر یک از این لیدها نزدیک شود به صورت مثبت و اگر از آن دور شود به صورت منفی ثبت می شود. این ۱۲ چست لید در دو صفحه ی فرونتال و ساجیتال، فعالیت الکتریکی قلب را به نمایش می گذارند.

چست لیدها به سه دسته زیر تقسیم می شوند:

1. چست لید استاندارد اندام ها (D1 ،D2 ،D3)

لید D1: دست چپ، قطب مثبت و دست راست، قطب منفی لید تعریف می شود. زاویه این لید در صفحه ی فرونتال صفر درجه می باشد.

لید D2: پای چپ، قطب مثبت و دست راست، قطب منفی لید تعریف می شود. زاویه این لید در صفحه ی فرونتال ۶۰+ درجه می باشد.

لید D3:پای راست، قطب مثبت و دست چپ، قطب منفی لید تعریف می شود. زاویه این لید در صفحه ی فرونتال ۱۲۰+ درجه میباشد

2. لیدهای تقویت شده اندامها (aVR ،aVL ،aVF)

لید aVR: دست راست، قطب مثبت و برآیند ولتاژ دست چپ و پای چپ، قطب منفی لید تعریف می شود. زاویه این لید در صفحه ی فرونتال ۱۵۰-درجه می باشد.

لید aVL: دست چپ، قطب مثبت و برآیند ولتاژ دست راست و پای چپ، قطب منفی لید تعریف می شود.زاویه این لید در صفحه ی فرونتال ۳۰-درجه است.

لید aVF: پای چپ، قطب مثبت و برآیند ولتاژ دست راست و دست چپ، قطب منفی لید تعریف می شود. زاویه این لید در صفحه ی فرونتال ۰۰+ درجه می باشد.

3. چست لید قدام قفسه سینه ای (V1تا V6)

این لیدها تک قطبی هستند به این معنا که برآیند لیدهای اندامی به عنوان قطب منفی و هر یک از این ها به عنوان قطب مثبت ظاهر می شوند. جایگاه هر یک از این لیدها در قدام قفسه ی سینه مهم است.

V1: در فضای چهارم بین دنده ای در سمت راست

V2: در فضای چهارم بین دنده ای در سمت چپ

V3: بین V2و V4

V4: در فضای پنجم بین دنده ای در خط میدکلاویکولار

V5: در فضای پنجم بین دنده ای در خط اگزیلاری قدامی

V6: در فضای پنجم بین دنده ای در خط اگزیلاری میانی

انواع چست لید

چست لیدها از نظر سایزبندی، در دو سایز بزرگسال و کودک تولید می شوند. چست الکترودها در نسخه های کوچک تر برای کودکان و نوزادان نیز وجود دارند تا اندازه های کوچک تر قفسه سینه را در خود جای دهد.