یکی از شایع ترین سوندهای ادراری، سوند فولی (foley Catheters) است. سوند فولی یک لوله نازک است که از مجرای ادرار و مثانه عبور می کند. انتهای سوند دارای یک بادکنک پر از آب است تا بتواند در مثانه قرار بگیرد. در انتهای دیگر، خارج از بدن، یک کیسه تخلیه ادرار برای جمع کردن ادرار قرار دارد. پرستار سوند فولی را از طریق مجرای ادرار شما وارد می کند. در هنگام جایگذاری سوند به دو نکته باید توجه داشت:
این سوندها، کیسه مانند هستند و از قسمت انتهایی خود، به درون مثانه فرستاده میشوند. زمانی که پزشک بخواهد برای مدتی طولانی سوند را به کار بگیرد، از این مدل استفاده میکند، چرا که این سوندها به علت وجود بادکنکی در ابتدای مجرای خود، لیز نمیخورند و از مثانه خارج نمیشوند. به همین دلیل، به این سوندها، کاتتر جای گیرنده (Indwelling Catheter) نیز میگویند.
در انتهای سوندهای فولی، یک بادکنک قرار میگیرد که درون آن، آب استریل وجود دارد و از خارج شدن این نوع سوندها از درون مثانه جلوگیری میکند. در بیمارانی که بنا به تشخیص پزشک لازم است سوند فولی تا زمانی حفظ شود، رعایت نکات زیر توصیه می شود :
این مدل از سوندها که از نوع سوندهای دائمی به شمار می آید، به شکل مدت دار در مثانه فرد کار گذاشته می شود و برای استفاده کوتاه مدت و بلندمدت مناسب است. یک پرستار عمدتا از طریق مجرای ادرار این سوند را در محل خود قرار میدهد، گاهی نیز ممکن است از طریق ایجاد یک سوراخ در پایین شکم، آن را در ابتدای مجرای ادرار قرار دهد. این نوع سوند به عنوان یک سوند داخلی شناخته میشود. در بالای پوشش سوند فولی یک پوشش هیدرفیلیک به منظور کاهش اصطکاک بین سطح کاتتر و مجرای ادراری هنگام قرار دادن سوند برای راحتی بیمار در نظر گرفته شده است.
بیشترین کاربرد سوند در بخش های اورولوژی، داخلی، جراحی، زنان، آقایان و نوزادن، برای تخلیه ادرار، نمونه گیری و... مورد استفاده قرار می گیرد. درباره اندازه سوند ها باید بگوییم که با واحد فرنچ (محیط به میلی متر) شرح داده می شوند. به این ترتیب که از انواع سایز سوندها در بیماران دچار تنگی پیشابراه و یا در بیماران با سابقه تنگی یا اسکار، سوندهای کوچک تر (12 – 14 فرنچ) و در بیماران مبتلا به بزرگی پروستات، سوندهای بزرگ تر (20 – 26 فرنچ) جهت جلوگیری از گره خوردن (Kinking) سوند درهنگام عبور از پیشابراه پروستاتی، استفاده می شود. سوندهای 16 - 14 فرنچ اغلب برای زنان بزرگ سال مناسب هستند. برای بیشتر مردان، اندازه مناسب سوند 16 یا 18 فرنچ است. این سایزبندی به صورت زیر است:
رنگ نارنجی - سایز 6 --- سایز میلی متر 2.0
رنگ قرمز - سایز 8 --- سایز میلی متر 2.7
رنگ زرد - سایز 10 --- سایز میلی متر 2.7
رنگ سفید - سایز 12 --- سایز میلی متر 2.7
رنگ سبز - سایز 14 --- سایز میلی متر 2.7
رنگ نارنجی - سایز 16 --- سایز میلی متر 2.7
رنگ قرمز - سایز 18 --- سایز میلی متر 2.7
رنگ زرد - سایز 20 --- سایز میلی متر 2.7
رنگ بنفش - سایز 22 --- سایز میلی متر 2.7
رنگ آبی - سایز 24 --- سایز میلی متر 2.7
رنگ مشکی - سایز 26 --- سایز میلی متر 2.7
اگر قصد خارج کردن سوند از بدن را دارید باید بدانید که خارج کردن سوند بسیار راحت تر از کار گذاشتن آن خواهد بود. درصورتی که از سوندهای فولی استفاده شده باشد، برای خارج کردن آن ابتدا باید آب داخل بالن که درون مثانه قرار دارد خالی شود و سپس به آرامی لوله ی سوند را از بدن خارج کنید. بهتر است قبل از خارج کردن لوله سوند، برای برطرف کردن چسبندگی مختصری که در طی مدت استفاده از آن با مسیر ادراری ایجاد شده، لوله را چند بار به صورت 360 درجه به چپ و راست چرخانده و سپس سوند را بیرون بکشید.
سوند فولی برای بسیاری از اختلالات، رویهها یا مشکلات مانند این موارد استفاده میشود:
حفظ ادرار منجر به تردید ادراری، فشار دادن به ادرار کردن، کاهش اندازه و نیروی جریان ادرار، قطع جریان ادرار و احساس تخلیه ناقص
انسداد مجاری ادرار با یک شرایط تشریحی که برای ادرار کردن مشکل است: هیپرتروفی پروستات، سرطان پروستات، یا محدود شدن مجرای ادرار
نظارت بر خروجی ادرار در یک فرد بیمار یا مجروح
جمعآوری یک نمونه ادرار استریل برای اهداف تشخیصی
اختلال عملکرد مثانه، مانند پس از ترومای نخاعی (یک سوند می تواند به طور منظم برای کمک به ادرار بکار گرفته شود).
مطالعه تصویربرداری از دستگاه ادراری پایین
بعد از جراحی