انکوباتور ( Incubator )

دستگاه انکوباتور چیست؟

گرمخانه یا انکوباتور (Incubator) محفظه ی بسته ای است که نسبت به هدر رفت گرما و ورود و خروج گازها ایزوله می باشد. در این دستگاه با استفاده از یک هیتر دمای محیط را در شرایط مطلوب برای رشد نمونه تنظیم می کنند. دمای یک گرمخانه  یا انکوباتور را می توان از ۶۰ تا ۱۰۰ درجه سانتیگراد تنظیم کرد.

در برخی از دستگاه های انکوباتور که دارای یخچال نیز می باشند، می توان دمای محیط را پایین آورد و در برخی دیگر که دارای کنترل کننده co2 هستند می توان میزان دی اکسید کربن محیط را تنظیم و حفظ کرد که برای رشد ارگانیسم های دی اکسید کربن دوست مناسبند.

کاربرد دستگاه انکوباتور

دستگاه انکوباتور یکی از تجهیزات مهم در آزمایشگاه های زیست شناسی، پزشکی، دارویی و  میکروبیولوژی محسوب می شود، که با توانایی کنترل کردن فاکتورهای محیطی مانند دما، رطوبت، میزان اکسیژن و دی اکسید کربن شرایط را برای رشد ارگانیسم های زنده مانند سلول ها و باکتریها، خشک کردن ظروف آزمایشگاهی، تست های آزمایشگاهی با شرایط محیطی ثابت و تحقیقات ژنتیکی و بیوشیمیایی محیا می کند.

انواع دستگاه انکوباتور

انکوباترهای یخچال دار: این انکوباتور ها دمای محفظه را در دمایی پایین تر از دمای محیط تنظیم و حفظ می کنند.

انکوباتور های مرطوب کننده: در این انکوباتور ها علاوه بر توانایی کنترل کردن دمای محفظه می توان میزان رطوبت را نیز کنترل کرد.

انکوباتور هیبریدی: این انکوباتور ها دارای میله های گرداننده ای است که نمونه ها را به منظور هیبریداسیون درون آن قرار داده و دستگاه با سرعت تعیین شده شروع به هیبریداسیون نمونه می کند.

انکوباتورهای استاندارد: این انکوباتور ها قابلیت گرم کردن تا 80 درجه بیش تر از دمای محیط را دارند.

انکوباتور های شیکر: این انکوباتور ها علاوه بر آنکه توانایی کنترل دما و سایر فاکتور های محیطی را دارند، همزمان توانایی شیک کردن مواد به شکل اوربیتالی را نیز دارد.

انکوباتورهای دی اکسید کربن: در این دستگاه های انکوباتور میزان دی اکسید کربن محفظه را نیز می توان با توجه به نوع کشت و میزان co2 دوست بودن آن یاخته تنظیم کرد.

نکات و اصول کار با دستگاه انکوباتور

• ـ در انکوباتورهای مناسب کشت سلولی، باید ظرف آب درون دستگاه را به طور مرتب تعویض کرد. باید از آب تقطیر شده برای جایگزین کردن آب دستگاه استفاده کرد.
• ـ دستگاه انکوباتور را باید در محلی قرار داد که در هر طرف آن ۵ تا ۱۰ سانتی متر فضای آزاد وجود داشته باشد.
• ـ سطح قرارگیری دستگاه انکوباتور باید صاف و در حالت تعادل باشد.
• ـ در دستگاه انکوباتور نباید از مواد قابل اشتعال استفاده شود.

اجزای تشکیل دهنده ی دستگاه انکوباتور

اجزای تشکیل دهنده ی انکوباتور ها بسته به نوع دستگاه ها متفاوتند، اما به طور کلی می توان به موارد زیر اشاره کرد:

محفظه ی ایزوله:  این محفظه یک محیط بسته دو جداره است که از هرگونه ورود و خروج گازها، رطوبت و دما جلوگیری می کند.

سیستم کنترل دما: معمولا در انکوباتور ها با استفاده از هیتر های خشک برای بالا بردن دمای اتاقک استفاده می کنند و از این طریق دمای محفظه را می توان به سرعت بالا برد.

سیستم کنترل رطوبت: با استفاده از یک سری سنسور رطوبت درون اتاقک را چک می کنند. رطوبت مورد نیاز را از یک مخزن آب موجود در دستگاه تامین می کنند.

سیستم کنترل گازها: با استفاده از سنسورها ترکیب گازهای موجود در دستگاه را با توجه به نیاز نمونه ثابت نگه می دارند، که کنترل کردن آن با میکروکنترلر ها و پی ال سی انجام می گیرد.

منبع تغذیه دستگاه: به طور معمول منبع 220 ولت برای تامین برق دستگاه استفاده می شود و یک منبع تغذیه دیگر برای برد های دیجیتالی لازم است.

سیستم هشدار دستگاه: در صورت تجاوز فاکتورها از محدوده ی تعیین شده برای هر کدام از آنها سیستم آلارم روشن شده و هشدار می دهد.

راهنمای خرید دستگاه انکوباتور

• ـ در خرید یک انکوباتور لازم است به دقت دمایی آن و دمای بیشینه ی آن دقت کرد و انکوباتوری مناسب با فعالیت انتخاب کرد.
• ـ برای خرید یک انکوباتور مناسب لازم است با توجه به حجم کار لازم است دستگاه انکوباتور با ابعاد مناسب خریداری شود.
• ـ به دلیل تنوع بالای دستگاه های انکوباتور و وجود کنترل کننده های متفاوت مانند، رطوبت، اکسیژن، دی اکسید کربن و غیره لازم است به این نکات در خرید، دقت کرد.