فور ( آون )

دستگاه فور آزمایشگاهی چیست؟

دستگاه فور(Dry Heat ) (به فرانسوی Four) آزمایشگاهی یا آون آزمایشگاهی دستگاهی است، که از آن در آزمایشگاه های مختلف به منظور خشک و ضد عفونی کردن ظروف، با روش حرارت خشک، استفاده می شود.

دستگاه های فور آزمایشگاهی را در بازه ی حرارتی 50 تا 300 درجه سانتی گراد می توان تنظیم کرد. بدنه ی این دستگاه را دوجداره می سازند و در بین جداره ها از عایق برای جلوگیری از هدر رفت گرما استفاده می کنند. با بالا رفتن دما در دستگاه و تبخیر شدن رطوبت موجود در وسایل و ظروف درون فور، تمام عوامل بیولوژیکی آنها از بین میرود و ظروف سترون می شوند.

کاربرد دستگاه فور(آون) آزمایشگاهی

دسنگاه فور آزمایشگاهی در پزشکی بسیار اهمیت دارد زیرا برای استریلیزاسیون ابزار و وسایل جراحی به این دستگاه نیاز است. همچنین در آزمایشگاه های مختلف نیز این دستگاه کاربرد زیادی دارد و یکی از تجهیزات محسوب می شود. به طور مثال برای استریل کردن وسایل فلزی با دستگاه فور در دمای 180 درجه به 2 ساعت زمان نیاز است.

انواع دستگاه فور(آون) آزمایشگاهی

دستگاه های فور(آون) آزمایشگاهی را در دو مدل دارای پنکه و بدون پنکه یا ساده و در سایز ها و ابعاد متفاوت تولید می کنند.

دستگاه فور آزمایشگاهی پنکه دار: در این نوع دستگاه ها با استفاده از پنکه هوای درون اتاقک دستگاه را جا به جا می کنند و موجب انتقال یکنواخت گرما در تمام نقاط محفظه می شوند.

دستگاه فور آزمایشگاهی ساده:  این دستگاه ها به گونه ای طراحی می شوند که انتقال گرمای درون اتاقک، با توجه به چگالی هوای سرد و گرم یا به عبارتی سبک و سنگین بودن آنها نسبت به یکدیگر به شکل خودکار اتفاق می افتد.

انواع دستگاه فور (آون) از نظر ابعاد

فور ها از نمونه های رومیزی و کوچک تا نمونه های بسیار بزرگ و صنعتی تولید می شوند.

تفاوت دستگاه فور(آون) آزمایشگاهی با انکوباتور

دستگاه فور آزمایشگاهی و انکوباتورها دارای شباهت های ظاهری هستند که اغلب موجب می شود اشتباه گرفته شوند. با این حال تفاوت های بسیاری میان این دو دستگاه وجود دارد از جمله:

• انکوباتورها برای کشت سلولی و میکروبی مناسبند و فورها برای استریل و خشک کردن وسایل و ظروف.
• انکوباتورها بازه ی دمایی از 5- تا 65 را تحمل می کنند در حالی که بازه ی دمایی برای فورها از 50 تا 300 درجه تعریف می شود.
• در انکوباتورها دقت دستگاه بسیار بالا ولی تایمر چندان اهمیتی ندارد درصورتی که در دستگاه فور آزمایشگاهی گاها تا 5 درجه نیز خطای دمایی رخ میدهد اما تایمر اهمیت بالایی دارد.

اجزای دستگاه فور(آون) آزمایشگاهی

محفظه یا اتاقک: این محفظه از جنس استیل ضد زنگ است و محل قرارگیری ظروف و وسایل است.

سیستم کنترل دما: این سیستم ممکن است به شکل یک دماسنج عقربه ای یا جیوه ای و یا یک برد الکتریکی همراه با یک حسگر حرارتی باشد.

عایق های حرارتی: استفاده از این عایق ها برای جلوگیری از سرد شدن جدار داخلی و گرم شدن جدار بیرونی است.

سیستم حفاظتی: در همه ی دستگاه های فور با توجه به مدل آنها یک سری سیستم های حفاظتی الکتریکی و حرارتی برای حفاظت از دستگاه وجود دارند.

المنت های گرم کننده: این المنت ها گرمای لازم برای دستگاه فور آزمایشگاهی را فراهم میکند. در هر فور معمولا یک یا دو عدد المنت فنری وجود دارد.

اصول استفاده از دستگاه فور(آون) آزمایشگاهی

• ـ از قرار دادن مواد قابل اشتعال و مواد سمی یا فرار در دستگاه فور آزمایشگاهی اجتناب کنید.
• ـ از قرار دادن مواد اسیدی دارای بخارات خورنده درون فور اجتناب کنید زیرا سطوح درونی دستگاه را از بین میبرد.
• ـ با توجه به دستورالعمل های داده شده توسط کارخانه ی تولید کننده، برای هر یک از سیستم های دستگاه، تنظیمات را انتخاب کنید.

راهنمای خرید دستگاه فور(آون) آزمایشگاهی

• ـ برای خرید دستگاه فور آزمایشگاهی مناسب باید به حجم کار و فعالیت آزمایشگاه دقت کرد تا بتوان دستگاه با ابعاد و حجم مناسب انتخاب کرد.
• ـ دستگاه های فور با ترموستات گازی دارای دقت دمایی کمی هستندو بیشتر برای خشک کردن کاربرد دارند.
• ـ دستگاه هایی که سیستم کنترل PID  دارند از دقت بالایی برخوردارند.