کوتر (cauterization) یا سوزاندن پزشکی
کوتر یک تکنیک پزشکی برای سوزاندن و حذف قسمت‌هایی از اندام‌های بدن می باشد. این عمل، با تخریب بعضی از بافت ها، موجب بهبود خونریزی و قسمت های آسیب دیده بدن می شود. همچنین با حذف بافت های مخرب در حال رشد، و کمتر کردن آسیب هایی مانند عفونت های ناشی از عدم آنتی بیوتیک، موجب بهبودی بدن می گردد.
کوتر از زمان باستان برای جلوگیری از خونریزی مورد استفاده قرار می‌گرفته است. همچنین در یونان باستان، برای کنترل خونریزی ناشی از عمل جراحی استفاده می شده است. در موارد دیگر، کوتر عمدتا برای بند آوردن خونریزی بعد از کشیدن دندان استفاده به کار می رفته.
زمانی عمل کوتر در درمان زخم ها رایج بود و همچنین گفته شده است که قبل از کشف آنتی بیوتیک ها، این روش برای جلوگیری از قطع عضو و مرگ ناشی از خونریزی زیاد، خیلی موثر بوده است. در زمان قدیم معتقد بودند که کوتربرای بهبود عفونت نیز مناسب است، اما امروزه محققان نشان داده اند که این روش با آسیب بیشتر بافت ها و فراهم کردن بستری مناسب برای رشد باکتری ها خطر عفونت را افزایش می دهد.
کوتر در واقع دستگاه فلزی است که به صورت کلی با قرمز کردن فلز براثر حرارت عمل سوزاندن را انجام می دهد. پزشکان این دستگاه را برای جلوگیری از خونریزی رگ های خونی و دیگر هدف های مشابه مورد استفاده قرار می دهند.
دستگاه کوتر چیست؟
کوتر دستگاهی است که از جریان الکتریسیته برای بریدن بافت، انعقاد خون، بستن مویرگ ها و عروق و ... استفاده می کند. یعنی جریان الکتریسیته تولید شده به وسیله دستگاه از طریق قلم کوتر به بدن وارد شده و عمل برش یا انعقاد را در محل تماس قلم انجام داده و سپس این جریان به وسیله پلیت که به بدن بیمار چسبانیده می شود از بدن جمع آوری شده و به دستگاه کوتر باز می گردد.
پلیت کوتر چیست؟
پلیت کوتر یک سیلیکون هادی، صفحه نرم و انعطاف پذیراست که به وسیله کابل به دستگاه کوتر متصل می گردد و قبل از عمل جراحی به قسمتی از بدن که ضخامت بیشتری دارد - معمولا پشت ران یا ساق پا - می چسبانند تا از بدن بیمار در مقابل اثرات مضر جریان برق دستگاه کوتر محافظت کند.
اگر جریان برق ورودی از دستگاه کوتر از بدن بیمار خارج نشود موجب سوختگی و صدمه به پوست بیمار می شود و اگر پلیت کوتر در دسترس نباشد عمل با قلم کوتر میسر نمی شود. پلیت در دو نوع تک و دو لبه موجود است. همچنین این محصول برای بزرگسالان و کودکان، به طور مجزا ارائه شده است.
نکات مهم استفاده از پلیت کوتر
از پلیت هایی که دارای فرو رفتگی، چروک و خمیدگی هستند استفاده نشود، زیرا می تواند باعث ایجاد سوختگی شود.
ابعاد پلیت کوتر متناسب با سن بیمار انتخاب گردد.
محل قرارگیری کوتر باید نزدیک ترین نقطه به محل جراحی باشد تا جریان الکتریکی از قلب یا شش بیمارعبور نکند.
ویژگی های پلیت کوتر
پلیت کوتر یکبار مصرف از یک ماده پایه پلاستیکی ساخته شده است که با یک فیلم فلزی پوشانده می شود که به عنوان سطح الکترود واقعی عمل می کند.
پوشش سطح فلز یک لایه ژل چسب است که می تواند به راحتی به پوست بیمار متصل شود.
پد زمینی یکبار مصرف نیز که به عنوان پد یکبار مصرف یا پد چسبنده نامیده می شود، باید به اندازه کافی بزرگ باشد تا تراکم جریان را پایین نگه دارد تا از ایجاد گرما در نتیجه سوختگی در زیر پد جلوگیری کند.
یکی از بزرگ ترین مزایای پدهای زمینی یکبار مصرف این است که اندازه های مختلفی دارند که می توانند از مناسب بودن آن ها برای بیمار و مقرون به صرفه بودن آن ها نسبت به پدهای قابل استفاده مجدد مطمئن شوند.
پلیت یکبار مصرف همچنین باعث استریل سازی طی فرآیند و پاک سازی سریع و کارآمد پس از آن می شود.
انواع پلیت کوتر
پلیت کوتر یکبار مصرف به ۳ سایز بزرگسال، اطفال و نوزادان تقسیم می شوند:
پلیت کوتر نوزادان برای وزن زیر۵ کیلو
پلیت کوتر اطفال کمتر از ۱۵ کیلو
پلیت کوتر بزرگسال برای بالاتر از۱۵ کیلوگرم استفاده می شوند.
باید توجه داشت که استفاده از پلیت بزرگ تر برای وزن کمتر موردی ندارد اما پلیت کوچک تر برای وزن بالاتر ممکن است به دلیل افزایش مقاومت سطحی سوختگی ایجاد نماید.
همچنین پلیت ها با توجه به سیستم برگشت جریان در دستگاه به دو نوع تقسیم می شوند:
تک صفحه (یک لبه یا یک قطبی)
دو صفحه (دو لبه یا دو قطبی)
برای دستگاه های کوتر اروپایی قدیمی و ایرانی پلیت های یک لبه قابل استفاده می باشد. برای دستگاه های امریکائی، آسیای شرقی و همچنین اروپایی جدید پلیت دو لبه قابل استفاده می باشد.
کاربردهای پلیت کوتر
پد پلیت کوتر که معمولا روی ران یا ساق پای بیمار قرار می گیرد با خروج بارهای الکتریکی اضافی به هنگام بریدن بافت توسط جراح، جلوی سوختگی های پوستی و آسیب های شدید بافتی را به راحتی می گیرد.
استفاده از پلیت کوتر می تواند از عواقب خطرناک برق گرفتگی به هنگام جراحی جلوگیری کند.
برخی بیماران از مشکلات قلبی نظیر آریتمی قلبی برخوردارند؛ بنابراین این بار اضافی الکتریکی باید حتما توسط پلیت کوتر از بدن بیمار خارج شده تا موجب ایست قلبی به هنگام جراحی نشود.
نصب پلیت کوتر بسیار ساده و بدون هیچ دردی است.
با توجه به توان خروجی دستگاه الکتروکوتر، باید ابعاد و جنس پلیت کوتر را انتخاب کرد.
بهتر است برای هر دستگاه از پلیت کوتر استاندارد سازنده همان دستگاه استفاده شود تا احتمال خطا به صفر رسد.
توجه کنید نصب و محل قرار گیری پلیت کوتر باید در نزدیک ترین مکان برای انجام جراحی باشد تا جریان الکتریکی از کوتاه ترین مسیر ممکن عبور کند.
هدف اصلی استفاده از پلیت کوتر، علاوه بر جلوگیری از سوختگی های احتمالی، ممانعت از عبور جریان الکتریکی از ارگان هایی نظیر قلب و شش ها است؛ چراکه هر گونه بار الکتریکی اضافی روی این ارگان ها به خصوص قلب، احتمال ایست قلبی را به همراه خواهد داشت.
محل قرارگیری پلیت کوتر
معمولا پلیت کوتر تک لبه و دو لبه در ناحیه ساق پا و یا ران قرار می گیرند. البته مشخص است که در صورتی که جراحی اندام تحتانی مد نظر باشد باید پلیت کوتر در اندام فوقانی متصل شود.
مناسب ترین محل برای قرار دادن دو پلیت یکسان: ۱) قسمت جلویی ران چپ و راست ۲) قسمت چپ و راست باسن و ۳) بازوی چپ و راست می باشد.
قدرت برخی از الکترودها به حدی زیاد می باشد که استفاده از یک پلیت کوتر برای آن ها کافی نیست و حتماً باید از بیش از ۲ پلیت کوتر استفاده کرد که حرارت حاصل کنترل شود و از سوختگی بدن بیمار جلوگیری نمود. پس پزشک یا کارکنان اتاق عمل باید دستورالعمل استفاده از دستگاه را با دقت مطالعه کنند و طرز استفاده از آن را به خوبی متوجه شوند.
