لوله تراشه

لوله تراشه چیست؟

لوله تراشه (Endotracheal tube) کاتتریست که داخل نای قرار گرفته و با هدف ایجاد و حفظ راه هوایی مطمئن برای بیمار جهت سهولت تبادلات گازی مورد استفاده قرار می گیرد. از لوله تراشه برای انتقال اکسیژن با غلظت بالاتر از غلظتش در هوا و همچنین برای انتقال سایر گازهایی چون هلیم، نیتریک اکسید، دی نیتروژن مونوکسید، زنون یا چند مورد گازهای بیهوشی فرار، همچون  دسفلوران، ایزوفلوران و سووفلوران به بیمار حین بیهوشی استفاده می‌شود.

همچنین به واسطه لوله تراشه می‌توان داروهایی نظیر سالبوتامول، آتروپین، اپی‌نفرین، ایپراتروپیوم بروماید و لیدوکائین استفاده کرد. لوله تراشه معمولاً به عنوان وسیله‌ای جهت اداره کردن راه هوایی بیمار در هنگام بیهوشی عمومی، مراقبت‌های ویژه، تهویه مکانیکی و شرایط اورژانسی مورد استفاده و کاربرد قرار می گیرد.

1. لوله تراشه کافدار

لوله تراشه لوله‌ای تنفسی است که به طور موقت برای کمک به تنفس فرد به کار می‌رود و می‌تواند مسیر تفسی را باز نگه دارد. این وسیله در واقع یک کاتتر است که در داخل نای قرار داده می‌شود که هدف آن ایجاد و حفظ راه هوایی مطمئن برای بیمار بوده تا تبادلات گازی به درستی انجام شود و در دو نوع کافدار و بدون کاف موجود است که هر کدام برای شرایط مختلف استفاده می شود. لوله تراشه همیشه از طریق دهان قرار داده می‌شود ولی بنا به شرایط ممکن است از طریق بینی برای بیمار قرار استفاده ‌شود. در این خصوص به توضیحات زیر دقت کنید:

1. استفاده از راه بینی

موارد استفاده: شكستگی گردن، شكستگی فك پایینی، غالبا در بیمارانی كه بیدارند و همكاری دارند.

عوارض: خونریزی از بینی، لوله گذاری در مری، سینوزیت، نكروز دیواره میانی، باكتریمی

2. استفاده از راه دهان

موارد استفاده: بیماران كمایی یا بیمارانی كه همكاری نمی كنند، وقتی نیاز به لوله گذاری فوری می باشد.

عوارض: ترومای دندانی، انسداد ناشی از گاز گرفتن لوله، زیاد بودن خطر آسیب دیدگی حنجره

2. لوله تراشه بدون کاف

از لوله تراشه های بدون کاف برای استفاده کودکان در علایم بخصوص توصیه می شود. اکثر متخصصان بیهوشی امراض کودکان از لوله تراشه های بدون کاف برای کودکان زیر 8 سال استفاده می کنند. اخطار هایی که همواره در استفاده از لوله تراشه های بدون کاف صورت می گیرد شاملند از: در صورت نیاز برای اضافه کردن کاف واجب است لوله باریک تر باشد که سبب افزایش فشردگی راه تنفسی و فرایند تنفس می شود ، کاف ها ریسک آسیب دیدن غشا مخاطی را افزایش می دهند. لوله تراشه بدون کاف از سایز 2 الی 9 موجود است.

مشخصات فیزیکی لوله تراشه کافدار

بیشتر لوله تراشه‌هایی که امروزه استفاده می‌شود از جنس پلی وینیل کلراید ساخته شده اند، اما در بین این نوع لوله تراشه‌ها می توان انواع ویژه‌ای از لوله‌های تراشه از جنس سیلیکون، کائوچو و استیل را نیز به طور گسترده ای پیدا کرد. بیشتر لوله‌های تراشه دارای  یک عدد کاف با قابلیت باد شدن هستند، بدین ترتیب در زمانی که لوله در نای بیمار قرار گرفت، کاف پر از هوا می گردد و در نهایت از نشت هوا و ورود خون، ترشحات، محتویات معده و مایعات به راه هوایی بیمار جلوگیری می کند. در میان انواع مختلف لوله تراشه می توانیم لوله‌‌‌های بدون کاف هم ببینیم  که به صورت محدود برای استفاده در بیماران کودک که در ادامه به شرح آنان خواهیم پرداخت، استفاده می‌شود.

تقسیم بندی لوله‌های تراشه بر اساس قطر داخلی (ID) برای انسان در محدوده ۲ الی ۱۰٫۵ میلیمتر است. همچنین علامت گذاری طول این لوله‌ها بر اساس سانتی‌متر تعیین گردیده است تا طول لوله وارد شده به حلق از نوک دندان بیمار قابل اندازه‌گیری باشد. باید بر اساس وزن بیمار تصمیم گیری در مورد انتخاب سایز لوله انجام می‌شود، به عنوان مثال برای بیماران کودک یا نوزادان نارس از لوله‌هایی با کوچکترین سایز استفاده می‌شود چرا که وزن آن‌ها کم است و هوای کمتری را به درون سیستم تنفسی خود راه می دهند. لوله‌های بزرگ تر از سایز ۶ میلیمتر معمولاً دارای کاف با قابلیت باد شدن هستند. بسته به نوع جراحی و کارکرد، لوله‌ تراشه انتخاب می‌شوند. مثلاً برای اعمال جراحی قفسه سینه از لوله‌های دابل‌لومن و برای جراحی هایی که احتمال فشار روی لوله در حین عمل وجود دارد از لوله‌های آرمه استفاده می‌شود.

موارد استفاده از لوله تراشه کافدار

از لوله تراشه برای تحویل اکسیژن با غلظت بالاتر از غلظت آن در هوا و همچنین برای تحویل سایر گازها از جمله هلیم، نیتریک اکسید، دی نیتروژن مونوکسید، زنون یا برخی از گازهای بیهوشی فرار مانند دسفلوران، ایزوفلوران و سووفلوران به بیمار حین بیهوشی استفاده می‌شود. همچنین از طریق لوله تراشه می‌توان داروهایی نظیر سالبوتامول، آتروپین، اپی‌نفرین، ایپراتروپیوم بروماید و لیدوکائین استفاده کرد. از لوله تراشه معمولاً به عنوان وسیله‌ای جهت اداره کردن راه هوایی بیمار در هنگام بیهوشی عمومی، مراقبت‌های ویژه، تهویه مکانیکی و شرایط اورژانسی استفاده می‌شود بعد از قرار دادن لوله در داخل تراشه بیمار کاف لوله تراشه را پر کرده و پس از سمع دو طرفه ریه و اطمینان از اینکه در محل مناسب قرار گرفته‌است لوله تراشه را در محل مناسب با چسب بر روی صورت بیمار محکم می‌کنیم.

هنگام استفاده از لوله تراشه کافدار به موارد زیر دقت داشته باشید:

وسایل مورد استفاده در زمان باد کردن کاف بایستی تمیز و عاری از تمام مواد خارجی و آلوده کننده باشد.

ابزار باد کردن کاف بایستی بلافاصله بعد از مصرف از دریچه باد کردن کاف جدا شود.

بعد از برقراری چرخه تنفس و به طور مکرر پس از آن، بایستی ایمنی تمام کانکتورها در مسیر سیستم تنفسی بررسی شود.

بایستی رطوبت کافی در مسیر تنفسی بیمار وجود داشته باشد تا تجمع و چسبندگی ترشحات به مجرای لوله تراشه به حداقل رسیده و مانع آسیب به مخاط شود.

برای اطمینان از باز بودن مجرای لوله تراشه، بایستی به طور منظم لوله را ساکشن کرد. برای برقراری مسیر هوایی باز، لوله را مرتبا چک کرده و در صورت نیاز لوله را عوض کنید.

حداکثر دوره زمانی توصیه شده برای استفاده از یک لوله تراشه ۳۰ روز است.

با اجتناب از تماس کاف با لبه‌های تیز مانع آسیب کاف شوید. چنانچه کاف آسیب ببیند، بایستی عمل لوله گذاری بیمار را مجددا انجام داد و لوله آسیب دیده را دور انداخت.

زمانی که کاف به اندازه کافی باد شد، از جابجا شدن و حرکت لوله تراشه متصل به بیمار اجتناب کنید.

چنان چه پس از لوله گذاری، لازم است سر یا گردن بیمار در وضعیت غیر معمولی قرار گیرد، بایستی از لوله آرمه استفاده کرد تا خطر خمیدگی و انسداد لوله وجود نداشته باشد.

پس از لوله گذاری بایستی لوله تراشه را به خوبی محکم کرد تا حرکات ناخواسته و اتفاقی از بین برود.

از روش‌های استاندارد کنترل عفونت در لوله گذاری استفاده کنید.

استفاده از داروهای بیهوشی موضعی آئروسل باعث ایجاد سوراخ سوزنی در کاف PVC می‌شود.

در صورت مخدوش بودن بسته‌بندی از لوله تراشه استفاده نکنید.

لوله تراشه کافدار یکبار مصرف بوده و در صورت آسیب دیدن یا تمام شدن مدت زمان ۳۰ روزه استفاده از آن باید به روش بهداشتی امحا شده و در صورت نیاز از لوله جدید استفاده شود.

انتخاب لوله تراشه مناسب برای هر فرد چگونه انجام می شود؟

لوله تراشه را بر اساس جنس و قد در بزرگسالان انتخاب کنید.

درباره نحوه اندازه گیری لوله تراشه، سایز لوله‌‌‌های تراشه برای افراد بالای ۱۸ سال معمولاً بر اساس جنسیت و قد انتخاب می‌شود. لوله‌‌‌های تراشه سایز ۷ تا ۸ میلی متر برای زنان و ۸ تا ۹ میلی متر برای مردان استفاده می‌شود. اگر فرد کوتاه قد باشد یعنی حدود ۵ فوت (۵/۱متر)، از سایز کوچک تر استفاده می‌شود. اگر قد بلند باشند، نزدیک به ۶ فوت (۸/۱ متر)، از سایز بزرگ تر استفاده می‌شود. به یاد داشته باشید، سایز لوله‌‌‌های تراشه به قطر داخلی لوله اشاره دارد.

سایز لوله تراشه را برای نوزادان و کودکان از روی سن آنها تعیین کنید.

هنگام اندازه گیری لوله تراشه روی کودک باید مراقب باشید. از آن جا که بدن آن ها بسیار کوچک است، باید در اندازه گیری‌‌‌های خود دقیق تر از بزرگسالان باشید. با توجه به این نکته، سایز لوله‌‌‌های تراشه بر اساس سن کودک به شرح زیر است:

نوزاد تازه متولد شده: ۴-۵/۲ میلی متر

نوزاد زیر ۶ ماه: ۴-۵/۳ میلی متر

نوزاد بین ۶ ماه تا ۱ سال: ۵/۴-۴ میلی متر

کودک ۱ و ۲ سال: ۵-۵/۴ میلی متر

کودک بیش از ۲ سال: سن کودک را به ۴ تقسیم کرده و ۴ میلی متر اضافه کنید