انکوباتور آزمایشگاهی چیست؟

معرفی انکوباتور

انکوباتور یک دستگاه است که، محیطی ایزوله، عایق بندی شده و بدون باکتری به وجود می اورد. تا بتوانند بافت ها و سلول های زنده را در انها به صورت کنترل شده، کشت کنند. در این دستگاه می توانید میزان دما، رطوبت، گاز co2 و اکسیژن را برای انجام یک فرایند در شرایط خاص فراهم کند. این انکوباتور ها می توانند در سایز های مختلف و کاربرد های متفاوت مورد استفاده قرار داد. این دستگاه توسط یک پزشک کودکان فیلیپینی با نام فه دل موندو اختراع شده است.

برای استفاده از دستگاه انکوباتور باید در ابتدا سلول و بافت مورد نظر را درون دستگاه قرار می کنند. سپس درجه حرارت دستگاه را با توجه به حرارت مورد نیاز بافت درون دستگاه تنظیم می دهند. تا مدت زمان مورد نظر ان را درون دستگاه نگهداری می کنند. از این دستکاه برای انتقال دادن گرما و به درجه حرارت رساندن محیط مناسب جهت رشد کشت، استفاده می شود.

نحوه هدایت کردن گرما در انکوباتور ها

در یک سری از انکوباتور ها کار دستگاه با استفاده از فرایند انتقال گرما انجام می شود. به همین منظور در دیواره های دستگاه مقاوم های الکتریکی حرارت مستقیما به دیواره ها چسبیده است. این مقاوم ها دارای درجه حرارت بسیار بالایی هستند. و همیشه از بالای اتاقک دستگاه شروع به تولید حرارت می کنند. و ان را به پایین ترین قسمت اتاقک می رسانند.

کاهش پیدا کردن میزان همرفت گرما

مقاوم هایی که در دیواره دستگاه هستند دارای سیستم همرفت گرما هستند. که گرمای تولید شده مقاوم ها را به نمونه های درون دستگاه انکوباتور انتقال می دهد. البته نحوه کارکرد این سیستم کاملا به میزان جریان هوای درون دستگاه بستگی دارد. به منظور تنظیم انکوباسیون، جریان هوا از پایین اتاقک وارد دستگاه می شود. و در همه جای دستگاه پخش می شود. هوای اضافی در دورن دستگاه انکوباتور به وسیله لوله ای که در بالای دستگاه وجود دارد. از اتاقک خارج می شود.

انواع انکوباتور و کاربرد آن ها در آزمایشگاه های پزشکی

از انواع مختلف انکوباتور می توان در انواع تحقیقات ازمایشگاهی استفاده کرد. از جمله مسائل مربوط به زیست شناسی، میکروب شناسی، زیست شناسی سلولی، زیست شناسی مولکولی به منظور کشت سلول ها و باکتری ها و ...

همچنین از انواع این دستگاه می توان برای تحقیقات گسترده تری از جمله: مطالعات در حوزه خون شناسی، فراورده های دارویی، بررسی مواد غذایی، تحقیقات بیوشیمیایی و تحقیقات ژنتیکی اشاره نمود. برای انواع تحقیقات در حوزه صنایع مربوط به طیور نیز می توان از این دستگاه استفاده کرد.

یکی از مهم ترین کاربرد این دستگاه در پزشکی به چشم می خورد. در پزشکی برای رشد طبیعی نوزادانی که به صورت نارس به دنیا می ایند. با قرار دادن نوزادان در این دستگاه استفاده می کنند. به طور کلی از انکوباتور ها در ازمایشگاه های میکروبی بیشتر استفاده می شود.

انکوباتور ها با توجه به سایز بندی انها، کاربرد انها و مواد و شرایط انها به انواع مختلفی تقسیم بندی می شوند. که در ادامه به طور کامل انها را بررسی خواهیم کرد. انواع انکوباتور از نظر شرایط مورد نیاز جهت نگهداری انها عبارتند از:

• 1. انکوباتور های یخچال دار

  این نوع از دستگاه های انکوباتور دارای سیستم گرمایشی و سرمایشی است. این دستگاه می تواند دما را از 5 درجه سانتی گراد تا 65 درجه سانتی گراد کنترل کند. از این دستگاه برای کشت باکتری ها در دمای پایین استفاده می شود. سازنده اصلی این انکوباتور ها شرکت دامل است. یکی از ویژگی های خاص این نوع از دستگاه فراهم کردن همزمان دمای پایین و بالا در دستگاه است.

• 2. انکوباتور های مرطوب

  این نوع از انکوباتور ها علاوه بر کنترل دما، میزان رطوبت داخل محفظه دستگاه را نیز کنترل می کند. رطوبت در یک ظرف مسی که با اب تصفیه پر شده است، تامین می شود.

• 3. انکوباتور های استاندارد و یا معمولی

  این نوع از انکوباتور ها در ازمایشگاه ها برای دماهایی بالاتر از دمای محیطی ( تا 80 درجه) مورد استفاده قرار می گیرند. این انکوباتور ساده ترین نوع دستگاه های انکوباتور است. این نوع از دستگاه ها را می توانید به صورت انالوگ و دیجیتالی تهیه و استفاده کنید. این انکوباتور ها را می توانید در ظرفیت های حجمی 9 تا 5 لیتری تهیه کنید. میزان گارانتی این دستگاه ها حدود 5 تا 10 سال است.

• 4. انکوباتور های دی اکسید کربن

  این نوع از انکوباتور ها در موارد بیولوژیکی مورد استفاده قرار می گیرند. این دستگاه علاوه بر کنترل دما، میزان دی اکسید کربن مورد نیاز در محفظه را نیز تامین می کند. اگر دستگاه و کشت موجود در ان علاوه بر گاز دی اکسید کربن به رطوبت نیز نیاز داشته باشد. این رطوبت توسط حمام های ابی و تبخیر مداوم اب تهیه می شود. این نوع از انکوباتور ها از بهترین انها شناخته شده اند.

• 5. انکوباتور های شیکر دار و یا ارتعاشی

  اگر قصد داشته باشید علاوه بر کنترل دما، قابلیت تکان دادن فلاسم ها به صورت دایره ای وجود داشته باشد. می توانید از این دستگاه استفاده کنید. این نوع از انکوباتور ها به صورت ایستادهه و رو میزی موججود هستند. و قابلیت خنک کردن دماهای پایین تر از دمای محیط را دارند.

• 6. انکوباتور های هیبریدیزاسیون

  این نوع از انکوباتور ها با دارا بودن میله های گردان از شیشه های هیبریدیزاسیون در سایز های مختلف نگهداری می کند. این نوع از دستگاه ها دارای طبقات مختلف و شیکر های متحرک هستند.

• 7. انکوباتور های استریل کننده

  از این نوع از دستگاه ها می توان برای جایگزین کردن دستگاه های استاندارد استفاده کرد. از این نوع از انکوباتور ها می توان برای استریل کردن وسایل استفاده کرد.

• 8. انکوباتور های واکنشی

  بیشترین کاربرد این دستگاه ها در علم بافت شناسی است. بیشترین دمایی که این دستگاه قادر به تولید ان است، 100 درجه سانتی گراد است. محفظه های این دستگاه کاملا دو جداره هستند. و همچنین دیواره های ان از جنس های استیل ضد زنگ می باشد.

انواع سایز بندی انکوباتور ها

• - مدل اتاق
• - مدل ایستاده در کف
• - مدل رومیزی

نکات حائز اهمیت در هنگام استفاده از انکوباتور های ازمایشگاهی

• در هنگام استفاده از دستگاه، سطح زیر انکوباتور ها باید کاملا صاف و تراز باشد.
• ظرف اب موجود در داخل اتاقک دستگاه باید در زمان های مشخص تعویض شود. زیرا می تواند روند طبیعی کشت سلول ها را با مشکل رو به رو کند.
• به منظور کاهش الودگی های دستگاه انکوباتور قبل از استفاده محفظه درون ان را تمیز کنید. و سپس به طور کامل ان را خشک کنید.
• از این دستگاه ها نباید در محل ها نزدیک به در های اصلی و یا محل هایی با جریان های طبیعی هوایی و یا هواکش ها نگهداری و استفاده شود.
• در هیچ شرایطی مواد قابل اشتعال مانند بنزین، الکل، اتر و ... را در دستگاه انکوباتور قرار ندهید.
• از انکوباتور های دارای یک درب برای کشت در محیط هایی که به نور احتیاج دارند استفاده می شود. و از انکوباتور های دو درب برای کشت محیط هایی که به تاریکی نیاز دارند، استفاده می شود.

نکات مهم در نگهداری از انکوباتور های ازمایشگاهی

• مراحل و نحوه نگه داری، تعویض و تنظیف سیلندر های گاز کربنیک باید در جداول مشخص شده برای ان ثبت گردد.
• در صورت عدم کارکرد صحیح دستگاه با نمایندگی ان تماس بگیرید.
• دمای تنظیم کننده درون محفظه بررسی شود.
• منبع برق، پریز های برق و کلید های مربوط به روشن و خاموش کردن دستگاه بررسی شود.
• نیاز است تا هر ماه یکبار با استفاده از اب و صابون تمامی اجزاء انکوباتور به طور کامل تمیز شوند.
• نکته بسیار مهمی که در نگهداری این دستگاه ها باید به ان توجه داشته باشید. این است که اگر دمای دستگاه بدون وجود گاز دی اکسید کربن خارج از محدوده قابل قبول در واحد مورد نظر باشد. باید بلافاصله با کارشناس فنی دستگاه تماس گرفته شود.